پایان نامه کارشناسی دینی عربی با عنوان مهلکات لطیفه ربانی دل و درمان آن ها

 
چکیده :
سر سلسله امراض باطنی و آنچه که باعث شروع غفلت در انسان می شود پرخوری و شهوت شکم است. بنابر تحقیقات روان شناسی پرخوری، فعالیت ذهن را کم می کند، چون فعالیت دستگاه گوارش بیشتر انرژی مرکز فرمان مغز را به خود اختصاص می-دهد. تأکید بسیاری که در آیات و روایات بر مذمت سیری شده نشان از این مطلب است که این شهوت دارای آفات بسیاری است غفلتی که در پی آن واقع می شود خود دلیل بسیاری از انجام گناهان می باشد. گناه غیبت خود باعث بوجود آمدن کینه و از بین رفتن مودت و دوستی ها می شود و این آفت خشم و حسادت را برمی انگیزد. در نشان دادن بزرگی گناه غیبت در روایات آمده که کسی که از گناه غیبت توبه کند آخرین کسی است که وارد بهشت می شود و کسی که توبه نکند اولین کسی است که وارد دوزخ می شود. 
 
چون ضایع نمودن حق مسلمان و هتک حرمت و بی آبرو کردن آنان جرمی نیست که بتوان از آن گذشت یا تکبر و غروری که انسان در مقابل خالق خود می ورزد، بسیاری از کرامات روح را از بین می برد و عظمت تواضع و لذت فروتنی و سجود در مقابل پروردگا را از انسان می گیرد یا خشمی که بشر فکر می کند باید آن را برای احقاق حق خود یا سرکوب نمودن افراد بکار ببرد.
 
بوجود آمدن اضطراب و ناآرامی همیشگی در زندگیست، وابستگی و چسبیدن به این دنیا و مقامات دنیوی باعث فراموشی آخرت و انکار جهاد و مبارزه با نفس است و همه ی این ها و جمع شدن آن ها یا حتی یکی از آن ها باعث سقوط روح ملکوتی انسان به عالم پست حیوانیت می گردد و این درد و رنج بزرگی است که تفکر درباره آن شاید باعث جست و جوی وجود گمشده یا حقیقت از دست رفته شود اما بسیاری از سالکان که قدم در راه گذاشته اند دنیا را زیر پا گذاشته و به تدریج به درمان درون خود پرداخته اند تا توانسته اند چراغی تابناک بر سر راه انسان ها باشند و آنچنان درون خود را صیقل داده اند که در آینه ی وجود خود جمال جانان را دیدند و بی قرار وصال او گشتند حکایات مبارزات و جهاد با نفس. این بزرگان و طرز زندگی آنان، می تواند دروس تزکیه و راه پیمودن عقبات سخت را به انسان های بعد از خود و به ما آموزش دهد و در یک جمله آنان این مطلب را به اثبات رساندند که کل شی ءِ یرجع الی اصله: 
 
هر کسی کاو دور ماند از اصل خویش
باز جوید روزگار وصل خویش
 
 
کلمات کلیدی:

بد زبانی

آفات زبان

امراض باطنی

درمان بیماری های باطن

 
 
 
بیان مسأله 
مسأله مورد بحث و تحقیق بیماری های باطن آدمی و راه درمان این بیماری هاست. موضوعی که شاید به علت پیشرفت تکنولوژی دنیای کنونی و مشکلاتی که در این راه است، به دست فراموشی سپرده شده و بحث در این موارد به قرون قبلی برمی گردد. اما نیک است بدانیم که امراض درونی دل انسان راه را بر هر گونه پیشرفت چه مادی و چه معنوی می بندد چه بسا درمان امراض دل، بسیاری از استعدادهای بالقوه را آشکار سازد. علاوه بر این ها خیل مردمان چه مسلمان و چه غیر مسلمان به دنبال گمشده دل خویش هستند مسلمانانی که از عبادت کردن کورکورانه و معبود به ارث رسیده گریزانند غیر مسلمانانی که انواع راهها را آزموده اند جز سرگردانی و رسیدن به فلسفه نهیلیسم چیزی عایدشان نشده است. از دیدگاه دیگری که بنگریم کشمکش ها و جنگ و نزاع بر سر قدرت و جاه و مقام که در دنیای ما کم نیست همه ریشه در دل ما آدمیان دارد و بر حسب عاد ت به دنبال مقصر خارجی می گردیم و راه حل ها و نتایجی را برای آن مقصران فهرست می کنیم اما مسأله خود ما هستیم همچنان که شیخ نجم الدین کبری می گوید: 
 
ای نسخه نامه الهی که توئی
وای آینه جهان شاهی که توئی
 
بیرون ز تو نیست آنچه در عالم هست
از خود بطلب هر آنچه خواهی که توئی
 
بنابراین شناخت دل، لشکرهای دل، صفت های دل، خاصیت دل و ارتباط آن با دنیای بیرون و شباهت آن با عالم هستی و موجودات آن، می تواند اولین و بزرگ ترین قدم برای درمان بسیاری از مشکلات باطنی و ظاهری باشد.مسأله ای که عنوان شده از دیدگاه های مختلف می-تواند مورد بحث و پژوهش قرار گیرد از دیدگاه روان شناسی می توان ریشه ی بسیاری از امراض را دریافت از دیدگاه فلسفی می توان مسأله را ریشه-یابی کرد و از دیدگاه عرفانی و گشت و گذار در آثار عرفای بزگ جهان و عصور مختلف می توان به معرفت دل رسید همچنان که بسیاری از مکاتب امروزه به آموزش یوگا می پردازند تا از تنش های روانی خلاص یابند. ما که سرشار از اندیشه ها و گنج های عرفانی هستیم چرا گرد جهان بگردیم یار در خانه است.
 
ریشه ی بسیاری از امراض در قطع ارتباط با پروردگار و خالق آدمی است چون طاعت پروردگار و مخالفت با شهوات و وساوس درونی روشن کننده دل آدمی است. هر آدمی که هست در او ترکیبی از چهار اصل وجود دارد، ربانی، شیطانی، سبعی و بیهمی یعنی مجموعه ای از خوک و سگ و دیو و حکیم در پوست آدمی و اندرونی انسان هاست، خوک نماد شهوت، سگ نماد خشم، دیو برانگیزاننده خشم و شهوت است و حکیم مکر و کید شیطان را دفع می کند و اگر بر آن قادر شود در مملکت تن عدل ظاهر شود و اگر عاجز آید ایشان وی را قهر کنند و خدمت فرمایند. چنان-که مکاشفان هر آینه نفس خود را پیش خوکی ببینند که به خدمت او قیام کرده و گاهی به سجود و فرمان و اشارت او منتظر است. اما از طاعت خوک شهوت، صفات وقاحت و خبث و اسراف و بخل و ریا و تهتک و فساد و ناپاکی و حرص و چاپلوسی و حسد است و از طاعت سگِ خشم، صفات تهور و خساست و گردنکشی و عجب و استهزاء و بدخواهی و ظلم آید. 
و از طاعت شیطان، صفت مکر و حیلت و تلبیس و غش و بسیاردانی پیش می آید و اگر صفت ربانی همه را مقصور کند علم و حکمت و محیط شدن به حقیقت چیزها، عفت و قناعت و سکونت و شجاعت و کرم و دلیری و شکیبائی در دل حاصل آید و اثرهای ستوده آینه دل را نو و ضیا و اشراق زیادت گرداند تا به حدی که حق صریح در وی بدرخشد. (غزالی، 72، صص 26 ـ 23). 
در حدیث از پیغامبر است که: چون خدای به بنده ای نیکوئی خواهد از دل وی برای وی واعظی سازد. 
حق تعالی فرماید: الا بذکر الله تطمئن القلوب (سوره رعد آیه 28). 
 
 
 
 
 
 
 
فهرست مطالب
 
چکیده مطالب 
* فصل اول: کلیات تحقیق 
مقدمه .
بیان مسأله 
اهمیت و ضرورت تحقیق .
اهداف .
سؤال های تحقیق 
تعاریف مفهومی واژه ها .
 
* فصل دوم: پیشینه ی تحقیق 
الف ـ پیشینه ی نظری 
بخش اول: بیماری شهوت شکم 
مذمت سیری در آیات و روایات .
وظیفه مؤمن در مورد شکم و خوردنی .
بخش دوم: آفات زبان .
آفت فحش و بدزبانی 
آفت لعنت کردن موجودات .
آفت مزاح .
آفت مسخره و استهزاء .
آفت دروغ گفتن .
آفت غیبت 
آفت سخن چینی 
بخش سوم: آفت خشم و حسد .
نکوهش خشم در آیات و روایات 
دلایل خشمگین شدن و راه علاج آن 
نکوهش حسد در آیات و روایات 
حقیقت حسادت و دلایل آن .
دلایل حسادت و منافست .
بخش چهارم: آفت کبر و غرور 
نکوهش کبر در رفتار متکبران در آیات و روایات 
حقیقت تکبر و عوارض آن 
انواع و اقسام کبر .
دلایل بوجود آمدن کبر راه علاج کبر .
ب ـ پیشینه ی عملی تحقیق 
 
* فصل سوم: روش انجام تحقیق
روش جمع آوی اطلاعات .
ابزار جمع آوری اطلاعات .
جامعه آماری 
روایی و پایائی .
* فصل چهارم 
تجزیه و تحلیل اطلاعات 
* فصل پنجم 
مقدمه 
نتیجه گیری .
محدودیت ها و پیشنهادها .
منابع و مأخذ