دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد رشته معارف و الهیات

نقد و بررسی آیین وهابیت

(بصورت کامل و جامع)
 
 
چكیده:
كیش وهابیت كه با الهام گیری از اندیشه های كسانی همچون ابن تیمیه و ابن قیم جوزیه، توسط محمد بن عبدالوهاب تولد یافته است، در قرون قبل از آنان، حسن بن علی بر بهاری و ابن بطه چنین عقایدی را مطرح كردند كه آنها نیز با مخالفت شدید هم عصرانشان مبنی بر باطل بودن اندیشه ها و بدعت عقاید مخصوص به خودشان مواجه شدند. ولی این محمد بن عبدالوهاب بود كه توانست فرقه ای را بنیان نهد و این ممكن نبود جز با یاری همه جانبه استعمارگر روز و دشمن قدیم مسلمانان یعنی انگلستان همچنین سعودیان نیز در این راه برای كسب قدرت با محمد بن عبد الوهاب پیمانی بسته و با جنگ ها و خونریزی های فراوان توانستند آیین و هابیت را بنیان نهند.جنایت، خیانت، خشونت، خونریزی، طمع، قتل و غارت و ثروت برخی از عوامل پیروزی و گسترش آیینشان در مناطق اسلامی و غیر اسلامی بود.
 
وهابیت آیینی منحرف و سطحی كه به دور از روح والای تعالیم حیات بخش اسلامی بوده و از آغاز تولدش تا كنون حاصلی جز تفرقه افكنی و تباهی، تخریب و فساد انگیزی در عالم اسلام و میان مسلمانان نداشته است. این آیین بر خلاف ادعای خود مبنی بر توحید خالص، شرك آلود است و حتی به نوعی مادی گرا و ظاهر پرست می باشد. عقاید آنان سر منشاء انحرافات فكری ذهنشان بود و هر گونه توسل و شفاعت از معصومین و احترام به قبور بزرگان دین را كفر تلقی كردند. 
 
آنان هر كس را كه با عقایدشان مخالف باشد، كافر و مشرك می دانند و خون او را حلال و اموالش را غارت می نمایند. پیامدهای زیانبار و آثار و نتایج بد این آیین در میان مسلمانان كم نیست. سعودیان در عصرهای اولیه به وجود آمدنشان با عواملی همچون استفاده از تعصب و جمود و غفلت و عقب ماندگی مردم نجد و استفاده از روابط محكم خویشاوندی و ذخایر نفتی و سیاست هایی همچون پیمان بستن با كشورهای قدرتمند و در عصر كنونی با تشكیلات جدید و ایجاد دانشگاه ها و مساجد بزرگ و غیره توانستند حكومت نسبتاً قدرتمندی به وجود آوردند و در كشورهای دیگر نفوذ یابند و بسیاری از جوانان را به دلیل فقر و یا بی سوادی و كم سوادی، به صورت كور كورانه و هابی نمایند ولی با این حال جریان های ضد وهابیت را كه هر روز بیش از پیش جلوه می كند در سرزمین های مختلف نظاره گریم چون آرام آرام با تلاش علما و محققان دیگر مذاهب، بطلان اعتقاداتشان نمایان می شود و حتی وهابیان نیز از مذهب خود روی بر می گردانند و به همین دلیل وهابیان مجبور به ایجاد تغییراتی در عقاید سست خویش هستند تا به نحوی ماندگار باشند. 
 
 
کلمات کلیدی:

وهابیت

دین اسلام

آیین منحرف

 
 
 
 
مقدمه:
در احادیث صحیح و متواتر اسلامی وارد شده است كه حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) فرمودند: امت من، پس از من به هفتاد و سه فرقه می رسند، یك فرقه آنها در بهشت است و بقیه در آتش دوزخ خواهند بود. این حدیث از احادیث معتبری است كه عموم محدثان سنی و شیعه از خاصه و عامه روایت كرده اند. هر فرقه ای از فرق اسلامی كه در قرون گذشته به وجود آمده اند، خود را فرقه نجات یافته و اهل بهشت می دانند و دیگران را جهنمی محسوب می دارند.
 
منظور ما از این كلام موضوع تحقیق می باشد. از جمله مذاهبی كه تقریباً بیش از یك قرن است در جامعه اسلامی پدید آمده، و هابیت می باشد كه توسط محمد بن عبدالوهاب نجدی در قرن دوازدهم، نضج گرفت. وی در حقیقت آراء و افكار خود را از ابن تیمیه و ابن قیم گرفته است و قبل از آنان نیز حسن بن علی بر بهاری و ابن بطه چنین عقایدی را ابراز داشتند. ابن تیمیه و ابن قیم در دوران محقق بزرگ، علامه حلی در قرن هفتم و هشتم ه.ق، می زیستند و از همان زمان عقاید غلط و هابیت به وجود آمده است.ابراز این افكار و عقاید در همان موقع نیز مورد عكس العمل شدید علمای آن زمان قرار گرفت و در حقیقت مورد قبول واقع نگردید و در همان قرن به خاموشی گرایید زیرا آن عقاید بدعتی در دین بود كه قبل از آن هیچ پیشینه ای نداشت ولی محمد بن عبدالوهاب پس از چند قرن دوباره آن افكار شوم را این بار با كمك استعمارگر پیر یعنی انگلستان زنده كرد وبا وجود مخالفت های شدید مردم آن زمان از جمله پدر و برادرش باز به ترویج عقیده خود ادامه داد.
 
و در این راه توانست با كمك محمد بن سعود، امیر یكی از شهرهای نجد به مردم مظلوم آن منطقه و دیگر نواحی غلبه یابد. آنان با جنایت های خود جان هزاران نفر انسان بی گناه را گرفتند و اموالشان را غارت نمودند.بدین ترتیب وهابیان آرام آرام مناطق بسیاری از جمله حجاز را تحت سیطره خود در آورده و به همین وسیله عقاید غلطشان در مورد مسائلی همچون توحید و شرك و شفاعت و توسل تا به امروز ترویج یافت. دكتر عصام العماد  می گوید: "وهابیون هرگز در انفجار حرمین عسگریین و كربلا و نجف متوقف نخواهند شد بلكه اگر فرصت یابند حرم دیگر ائمه را منفجر خواهندكرد. " آری! آنان همیشه به اتحاد ملی و انسجام اسلامی ضربه زده و می زنند. این آیین كه ادعای توحید خالص و نفی هرگونه شرك و بت پرستی دارد، در عمل سر از ساز شكاری با سران كفر و شرك جهان امروز در آورده است. با تحلیل عمیق به خوبی واضح می گردد كه وهابیت بر خلاف آن همه ادعاهای فریبكارانه، جز یك آیین شرك آلود و حتی نوعی ماده گرا و ظاهر پرست بیش نبوده و تمام آن ادعاهای عوام فریب نقش بر آب است.
 
 
 
 
فهرست مطالب
 
فصل اول کلیات                                                      
1- مقدمه 
2- تبیین موضوع و ضرورت و اهمیت آن 
3- طرح مسأله و پرسش های تحقیق 
4- فواید و اهداف تحقیق 
5- پیشینه و سابقه تحقیق 
6- تعریف مفاهیم و اصطلاحات کلیدی تحقیق 
7- روش تحقیق 
8- ساختار و محدوده تحقیق 
9- مشکلات و موانع تحقیق 
 

فصل دوم : ریشه های وهابیت 

الف) نام گذاری وهابیت 

ب) بریتانیا یکی از دلایل به وجود آمدن وهابیت 

ج) بنیانگذاران عقاید وهابیت 
احمد بن حنبل مروزی 
سلفیه 
1- حسن بن علی بر بهاری 
2- ابن بطه 
3- ابن تیمیه 
4- ابن قیم 
5- محمد بن عبدالوهاب 
 

فصل سوم : مروری بر تاریخ وهابیت 

1- وهابیت و تصرف مناطق ساحلی خلیج فارس 
2- آغاز جنگ میان شریف مکه و وهابیان 
3- هجوم بر طائف (1217 هـ . ق ) 
4- حرکت وهابیان به سوی مکه (1217 هـ . ق)
5- تسلط دیگر وهابیون بر بنبع و مکه (1219 هـ . ق) 
6- تصرف مدینه (1221هـ . ق) توسط وهابیان 
7- پیکار محمد علی پاشا با وهابیان و باز پس گرفتن مکه و مدینه 
8- دستگیری شریف غالب و تصرف حجاز و نجد توسط محمد علی پاشا 
9- گسترش نفوذ بریتانیا در عربستان 
- تسلط وهابیان بر سرزمین نجد 
11- قرارداد میان انگلیس و پادشاه سعودی 

12- سیاست انگلستان نسبت به شریف حسین و ابن سعود 

13- تسلط وهابیان بر طائف و مکه 
 

فصل چهارم : عقاید وهابیان 

الف) تفاوت های اهل سنت و وهابیت 

ب) چگونگی آغاز دعوت محمد بن عبدالوهاب 

ج) آراء محمد بن عبدالوهاب
1- شرک و توحید 
1-1 توحید ذاتی و شرک در ذات 
1-2 توحید صفاتی و شرک در صفات 
1-3 توحید افعالی و شرک در افعال 
1-4 توحید در عبادت و شرک در عبادت 
- مرز توحید و شرک 
- نفی واسطگی در عالم وجود 
- استدلال دیگر وهابیان 
- احادیث تشبیه 
2- منع توسل به انبیا و اولیا 
3- عدم پذیرش شفاعت 
4- منع سوگند بع غیر خدا 
5- مخالفت با برگزاری جشن 
6- مخالفت با گریه و اقامه مجالس عزا 
7- نفی نذر برای غیر خدا 
8- منع تبرک جستن 
8-1 اتبرک به مقام ابراهیم (علیه السلام) 
8-2 پیراهن یوسف و بازیابی بینایی یعقوب (علیه السلام) 
8-3 تبرک به آب وضوی پیامبر (صلی الله علیه و آله) 
9- مخالفت با زیارت و احترام قبور بزرگان دین 
10- مخالفت با زیارت قبور توسط زنان 
11- مخالفت با دعا و نماز نزد قبور 
 

فصل پنجم : موفقیت ها و شکست های وهابیت 

1- میزان موفقیت وهابیان در گسترش آیین خود در عصرهای اول 

2- علل و عوامل نفوذ فکری وهابیت (پیشرفت وهابیت) 

2-1- خصوصیات نجد و حجا
2-1- گرایش به جمود و تعصب 

2-2- رابطه خویشاوندی ، گامی در تحکیم پایه های حکومت 

2-3- کشف نفت آغاز یک تحول بزرگ 
- سیاست داخلی و خارجی ابن سعود 

- نگاه اهل سنت به حکومت عربستان 

3- میزان موفقیت وهابیان در گسترش آیین خود در عصرهای کنونی 

3-1 تشکیلات جدید وهابیون 
پاکستان 
افغانستان 
هندوستان 
آلبانی 
ایران 
مصر 
قزاقستان 
مراکش 
سریلانکا 
اوگاندا 
5-1 جنبش هایی علیه وهابیت در عربستان 
5-2 قیامی دیگر 
5-3 جهاد علیه وهابیت ، نظر رهبران دینی چچن 
5-4 روشن گری سید قطب علیه وهابیت 
5-5 انتقاداتی دیگر علیه وهابیت 
نتیجه گیری 
پیشنهادات