مقدمه
انجام حرکات بدن در یک جانور پرسلولی فقط بر عهده ماهيچه ها نیست و جانوری که تنها از ماهیچه‌های خود برای حرکت کردن استفاده کند، حرکاتش بسیار کند خواهد بود. در عوض جانورانی که برای ماهیچه‌های خود تکیه‌گاهی دارند حرکتشان هم به نسبت سریع است این تکیه‌گاه را اسكلت می‌نامند.
دو نوع اسكلت وجود دارد:
داخلي و خارجي

جانوران داراي اسكلت خارجي معمولا جثه ها كوچكي دارند.

در عوض امروزه بزرگ ترين جانوران زمين مانند فيل داراي اسكلت داخلي هستند.اسكلت داخلي از جنس استخوان يا غضروف يا هر دو با هم است.
- حفاظت اندام هايي مانند مغز و قلب و شش ها- كمك به حركت- شكل دادن كلي به بدن وحفظ ايستايي آن-تكيه گاه عضلات- مغزقرمز استخوان مركز گلبول سازي-همچنین استخوان را باید منبع مهم ذخیره مواد معدني بخصوص كلسيم شمرد که وجود آنها در فعالیتهای حیاتی بدن ضرورت دارد.
اسکلت آدمی برای سهولت مطالعه به پنج بخش سروتنه و دست ها و پاها و لامي تقسیم می‌شود.
استخوان هاي سر
استخوان های سر عموما از نوع استخوان هاي پهن هستند اسکلت سر شامل دو بخش جمجمه وچهره است. استخوانهای جمجمه هشت عدد هستند و عبارتند از: یک پيشاني در جلو ، یک استخوان پس سري که در پشت و زیر جمجمه قرار دارد ، این استخوان سوراخی بیضوی دارد که از آن راه مغز با نخاع مربوط می‌شود. دو آهيانه در طرف بالای جمجمه ، دو استخوان گيجگاه در دو پهلوی جمجمه ، یک استخوان پروانه که کف جمجمه را تشکیل می‌دهد. یک استخوان غربالي در پشت و بالای حفره‌های بيني. استخوانهای چهره ۱۴ قطعه هستند. ۱۳ قطعه چسبیده به جمجمه و بی‌حرکت هستند و یک قطعه آرواره ي متحرک است.

ستون مهره ها از ۲۹ قطعه استخوان ساخته شده است. به هر یک از قطعات ستون مهره یک مهره می‌گویند. مهره‌های پشت به قسمی روی هم قرار گرفته‌اند که جسم آنها روی هم و سوراخ آنها در امتداد یکدیگر و در نتیجه لوله درازی بوجود می‌آید محل استقرار نخاع است. میان جسم هر دو مهره یک تیغه غضروفي قرار گرفته است. مهره‌های ستون مهره‌ها را از نظر شکل و محل به پنج بخش تقسیم می‌کنند. مهره‌های گردن که تعداد آنها ۷ عدد است. مهر‌های پشت که تعداد آنها ۱۲ عدد است و به دو زایده پهلویی و مهره پشت دو دنده متصل هستند. مهره‌های كمر که تعداد آن ۵ عدد است. استخوان یکپارچه دنبالچه که از اتصال ۴ یا ۵ مهره جنینی بوجود آمده است.
دنده‌ها ، دوازده جفت کمان استخوانی هستند که از عقب به زایده پهلویی مهره‌های پشت متصلند و از جلو به جز دو جفت آخر با واسطه غضروف به جناغ مربوطند.
جناغ استخوانی پهن است شبیه خنجر که غضروف دنده‌ها به آن متصل می‌شوند. از ۱۲ جفت دنده و ستون مهره‌ها و جناغ فضای محدودی بوجود می‌آید که ديافراگم، آن را از پایين مسدود می‌کند. این فضا که شش و قلب را در خود جای می‌دهد، قفسه سينه نام دارد.

استخوان هاي دست
دست شامل این استخوانها می‌باشد : استخوان بازو که استخوانی است دراز و از بالا در سوراخ کتف مفصل می‌شود و از پایین با استخوانهای ساعد ارتباط دارد. استخوانهای ساعد شامل زند زبرين و زند زيرين است. زند زیرین ، زایده‌ای به نام آرنج دارد که با استخوان بازو مفصل می‌شود ولی زند زبرین از پایین به مچ مفصل می‌شود. مچ دست ، هشت استخوان کوتاه دارد که در دو ردیف قرار دارد. کف دست ، پنج استخوان نسبتا دراز دارد که از یک طرف با مچ مفصل می‌شود و از طرف دیگر با انگشتان. انگشتان دست هر یک سه بند دارد، جز شست که دارای دو بند است.
اسخوان شانه : كه جزواستخوان ها ي دست است و دست را به تنه مرتبط مي كند شامل دو استخوان مي باشد : یکی ترقوه در جلو که از یک طرف به جناغ و از طرف دیگر به كتف مربوط است دیگری کتف در پشت شانه کتف استخوان پهن و نازکی است که شکل مثلث دارد سر استخوان بازو، در گودی استخوان کتف فرو می‌رود و در آن می‌چرخد.
استخوان ران درازترین استخوان بدن است. سر برجسته آن در گودی نيم لگن فرو می‌رود و در آن می‌چرخد، سر دیگر آن دو برجستگی و یک شیار دارد. در مقابل شیار ، استخوان کوچک پهنی به نام كشكك جای دارد. استخوانهای ساق ، شامل درشت ني و نازك ني است. درشت نی از بالا با ران و از پایین با استخوانهای مچ پا مفصل می‌شود. قوزک داخلی پا ، سر درشت نی است. نازک نی از بالا به درشت نی تکیه می‌کند و از پایین ، قوزك خارجي را می‌سازد.ادامه
مچ پا ، ۷ استخوان دارد که بزرگترین آنها پاشنه را بوجود می‌آورد. كف پا ، شامل پنج استخوان است. استخوانهای مچ به جز پاشنه و استخوانهای کف به صورت قوسی قرار گرفته‌اند و کاملا به زمین تکیه نمی‌کنند. انگشتان پا که هر یک شامل سه بند است. به جز شست که دو بند دارد. استخوانهای انگشتان پا کوچکتر از استخوانهای انگشتان دست هستند و تحرک مختصری دارند.
استخوان نيم لگن استخوان رابط پا به تنه و استخوان منفردی است که از چسبیدن سه استخوان جنینی به نام استخوانهای تهی‌گاهی ، شرم‌گاهی و نشیمن‌گاهی بوجود آمده است. از مجموع دو نیم‌لگن و استخوان خاجي فضایی بوجود می‌آید که به آن لگن خاصره می‌گویند.
رشد و نمو استخوان
همه استخوانها در دوره جنینی در ابتدا به صورت بافت پيوندي ظاهر می‌شوند اما تبدیل شدن آنها به استخوان به یک طریق صورت نمی‌گیرد. استخوانهای پهن از حالت پیوندی مستقیما به استخوان تبدیل می‌شوند. اما استخوانهای دراز ابتدا از حالت پیوندی به غضروف تبدیل شده و سپس غضروف استخوانی می‌شود.
....